Hỗ trợ trực tuyến
Liên kết website

Phát triển điện mặt trời tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức

Chia sẻ :

Phát triển điện mặt trời tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức

Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã khẳng định tầm quan trọng của các nguồn năng lượng sạch trong việc đảm bảo điện cho phát triển kinh tế - xã hội gắn với môi trường, nhất là khi Chính phủ cam kết giảm khí phát thải nhà kính từ việc giảm phát triển nguồn điện từ các nhà máy nhiệt điện chạy than tại COP21 (Hội nghị Liên hiệp quốc về khí hậu).

 

Với lợi thế về gió và mặt trời của một quốc gia khí hậu nhiệt đới gió mùa, Việt Nam xác định, đây là 2 nguồn năng lượng chính để phát triển điện sạch. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, khai thác hiệu quả nguồn điện từ gió và mặt trời không hề đơn giản. 

Theo đánh giá của Hiệp hội năng lượng sạch Việt Nam, Việt Nam là một trong những quốc gia có ánh nắng mặt trời nhiều nhất trong bản đồ bức xạ mặt trời thế giới. Trung bình, tổng bức xạ năng lượng mặt trời ở nước ta dao động từ 4,3-5,7 triệu kWh/m2. Ở các tỉnh Tây Nguyên, Nam Trung bộ, số giờ nắng khá cao, đạt từ 2.000-2.600 giờ/năm. Bức xạ mặt trời trung bình 150kcal/m2 chiếm khoảng 2.000-5.000 giờ/năm, với ước tính tiềm năng lý thuyết khoảng 43,9 tỷ TOE. Quy hoạch Điện VII điều chỉnh đưa ra triển vọng và đặt kế hoạch khai thác được khoảng 850MW điện mặt trời vào năm 2020; sẽ nâng lên 4.000MW vào năm 2025 và có thể khai thác khoảng 12.000MW vào năm 2030. 

Tiềm năng là thế, nhưng mãi đến năm 2014 mới có 1 dự án điện mặt trời được nối lưới đầu tiên, đó là Nhà máy quang năng Hội An, Côn Đảo (xây dựng từ tháng 3/2014, có công suất 36kWp, điện lượng khoảng hơn 50MWh với tổng mức đầu tư khoảng 140 nghìn Euro, được hoàn thành đấu nối vào lưới điện của Điện lực Côn Đảo vào đầu tháng 12/2014. Hiện nay, cả nước mới có khoảng 30 nhà đầu tư trong và ngoài nước mới bắt đầu xúc tiến lập các dự án điện mặt trời công suất từ 20MW đến trên 300MW tại một số địa phương, tập trung chủ yếu ở miền Trung.

Có rất nhiều khó khăn, trong đó vốn đầu tư và việc nối lưới các dự án này được cho là những nguyên nhân căn bản. TS Trần Thị Thu Trà - chuyên viên Ban quản lý đầu tư, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, qua thực tế nghiên cứu tại một số quốc gia phát triển điện mặt trời (như Đức) cho thấy “vấn đề đau đầu nhất” chính là vận hành an toàn và hiệu quả hệ thống điện khi công suất điện mặt trời lớn. "Điện mặt trời lên/xuống gần như tức thời. Nhưng điện sản xuất ra là phải tiêu thụ ngay. Vì tính chất điện mặt trời như vậy nên rất khó khăn cho việc vận hành hệ thống. Đó là EVN phải có 1 lượng công suất dự trữ rất lớn và các nhà máy nhiệt điện không được huy động ở công suất đặt đặc biệt là mùa khô. Khi mà điện mặt trời không phát nữa thì ta phải huy động nhiệt điện ngay lập tức để bù vào phần công suất thiếu hụt như vậy, nên chi phí vận hành của EVN chắc chắn sẽ tăng". TS Trần Thị Thu Trà cho biết.

Một khó khăn nữa được TS Trần Thị Thu Trà chỉ ra, đó là lưới điện Việt Nam là lưới xoay chiều, trong khi điện mặt trời là điện 1 chiều nên phải dùng thêm một thiết bị inverter. Nếu các thiết bị inverter không tốt sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các khách hàng sử dụng điện. Tuy nhiên, theo ông Đặng Đình Thống, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, điều này hoàn toàn có thể khắc phục được. Ông Thống cho rằng, hiện nay các thiết bị inverter tiên tiến hiện đại của thế giới đã cực kỳ hoàn chỉnh rồi. Hiệu suất của nó cao trên 95-96%, tổn hao không đáng kể. Hơn nữa, con số về hài, về ổn định tần số, ổn định pha... rất tốt nên có thể giải quyết được tất cả các lo ngại này.

Diện tích chiếm đất lớn được cho là khó khăn trong đầu tư phát triển năng lượng mặt trời bởi các tấm pin/lưới năng lượng cần diện tích rất rộng. Để tiết kiệm quỹ đất, EVN và các nhà đầu tư đã nghiên cứu tận dụng các hồ thủy điện, thủy lợi để tận dụng diện tích mặt nước trên các hồ. Cơ hội này lại song hành với các khó khăn khác, trong đó dao động bất thường của mực nước trên các hồ thực sự là thách thức không nhỏ. Ví dụ như hồ thủy điện Yaly, hay Plei-krông dao động mực nước lên tới 25-40m (từ mực nước dâng bình thường xuống mực nước chết) thì rất khó có thể tính toán tới việc thực hiện các dự án điện mặt trời. Tuy nhiên, với dao động chỉ quanh mức 2m, hồ thủy điện Đa Nhim đang được tính toán là dự án chiến lược, thí điểm và hy vọng cho hiệu quả các dự án điện mặt trời ở khu vực Tây Nguyên nhiều nắng. Ông Nguyễn Trọng Oánh - TGĐ Công ty CP Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi, cho biết, hồ Đa Nhim có đặc điểm lặng gió, xung quanh kín, mực nước dao động rất thấp, tối đa chỉ 2m và ở vùng có bức xạ mặt trời rất lớn. Theo số liệu khảo sát của Công ty từ tháng 4/2016 đến nay cho thấy bức xạ tốt, thuộc mức cao so với trung bình của Việt Nam. "Tiềm năng của hồ này là cực lớn. Diện tích của mặt hồ dự tính cho khoảng 400MW điện nhưng giai đoạn 1 chúng tôi làm khoảng 50MW. Hiện nay chúng tôi đang lập báo cáo đầu tư"- ông Oánh cho biết.

Nguồn vốn lớn được cho là nguyên nhân căn bản để giải quyết các thách thức cho điện mặt trời cũng đang là khó khăn của các nhà đầu tư. Theo ông Nguyễn Chí Linh - Giám đốc Công ty CP điện địa nhiệt LIOA cho rằng, nếu lãi suất vay thương mại từ 8-10% thì không thể đầu tư vào điện mặt trời. "Tôi nghĩ chúng ta hoàn toàn có thể bán giá điện mặt trời như giá điện hóa thạch, vấn đề quan trọng là phải giải quyết được vấn đề về giá và vốn. Cơ chế vốn cần phải được ưu đãi. Nếu được vay với mức lãi suất 4%, tôi đảm bảo nhiều nhà đầu tư sẽ tham gia vào điện mặt trời"- ông Linh quả quyết.

Vốn, công nghệ, đất đai… dẫn đến một khó khăn cuối cùng và bản chất nhất, đó chính là giá thành điện mặt trời còn khá cao so với các nguồn điện khác. Với tính toán suất đầu tư lớn, Hiệp hội năng lượng sạch thống kê, dự tính giá thành của 1 kWh điện mặt trời nối lưới dao động khoảng 12 cent/kWh, trong khi giá điện từ các nguồn hiện nay trung bình khoảng 5-6 cent/kWh. Các nhà đầu tư cho rằng, điện gió đã có các cơ chế hỗ trợ về giá, Chính phủ cũng cần tính toán và nhanh chóng đưa ra các cơ chế hỗ trợ về giá điện mặt trời. Có như vậy, mới khuyến khích phát triển được nguồn năng lượng sạch và tiềm năng này.

  • Admin

---------------------------------------------

Tin tức cùng chuyên mục :

Tin tức khác :